سفارش تبلیغ
صبا ویژن

اتـــاق زیست

نظر


ادامه ی صفات پرندگان :

 
مری در انتهای خود به چینه دان تبدیل می شود . این عضو محل ذخیره ی موادغذایی و همچنین محل مرطوب
کردن غذا است ضمن اینکه در کبوتر سانان مجهزبه سلول هایی است که مواد غذایی با غلظت بالای چربی در
هر دو جنس تولید کرده و به مصرف نوزاد می رسد و به آن شیر کبوتر می گویند . معده دو قسمتی است .
قسمت اول غده ای و حاوی آنزیم های گوارشی است که به آن پیش معده می گویند . قسمت دوم عضلانی است
و محل هضم مکانیکی است که به آن سنگدان می گویند و مجهز به سنگ ریزه است . در محل اتصال روده ی
باریک به رکتوم دارای دو سلوم کوچک است . در این اعضا میکروارگانیسم هایی است که قادر به تولید آنزیم
سلولاز بوده و سلولز موجود در مواد غذایی را هضم می کند . خود پرنده به تنهایی قادر به تولید سلولاز
نیست .
دستگاه گوارش به کلوآک ختم می شود . قلب دارای چهار حفره با دیواره های کامل است . گلبولهای
قرمز هسته دار است . تنها رگی که خون را از قلب به طرف اندامها هدایت می کند قوس آئورتی راست است .
دمای بدن تابع محیط نبوده  و پرندگان اولین گروه از مهره داران اند که خون گرم اند . تنفس توسط شش های
اسفنجی و متراکم انجام می گیرد که به کیسه های هوایی خارج ششی مجهز شده اند . این کیسه ها علاوه بر
ذخیره ی اکسیژن باعث سرد شدن محیط داخلی و سبک شدن جانور هنگام پرواز می شود . ضمن اینکه برخی
ازآنها به درون استخوانها نیز نفوذ می کند و با انتقال هوا به داخل استخوان آنها را
سبک تر می کند .
حنجره فاقد طناب صوتی است . عضوی به نام سیرنکس یا جعبه ی صوتی ، اصوات تولید شده را موزون می
کند . پرندگان آواز خوان سیرنکس بزرگتری دارند .این
عضو در حد فاصل نای و نایژه مستقر می شود . کلیه
ها متانفریدی بوده و معمولا سه لوبی هستند .
میزنای به کلوآک ختم می شود . مثانه ندارند . مغز بزرگ اما
صاف است .
مخ و مخچه و لوبهای بینایی رشد خوبی دارند . اعصاب جمجمه ای 12 جفت.
لوبهای بویایی کوچک اند و گوش میانی تنها دارای یک استخوانچه به نام کلوملا است . گوش خارجی فاقد لاله
ی گوش است . چشم ها درشت و مجهز به پلک است .
پلک سوم تا حدی شفاف است . درون چشم عضوی به
نام
Pecten مشاهده می شود . به نظر می رسد که این عضو در تنظیم فشار داخلی چشم ، تطابق و تغذیه
 چشم
دخیل باشد .
جدا جنس اند . نر ها مجهز به یک جفت بیضه اند ولی ماده ها دارای یک تخمدان و یک اویداکت
در سمت چپ هستند . به جز مرغابی ها ، در نر ها آلت تناسلی
مشاهده نمی شود . لقاح داخلی است و با جفت
گیری همراه است و رفتارهای خاص
جفت گیری Courtship)  ) در پرندگان دیده می شود . تخم گذارند .
تخمها از نوع پر
زرده است و توسط پوسته ی آهکی محافظت می شود و پس از خروج معمولا توسط جنس
مونث تخمها گرم نگه داشته می شوند ( به این عمل اینکوبه شدن(incubation) می گویند ) .
نوزاد متولد شده در گروهی فاقد پر بوده . چشم ها باز نیست و فابلیت تحرک ندارند . به این گروه Altricial
می گویند مثل جوجه ی کبوتر . در دسته ی دیگر نوزاد رسیده بوده و دارای پر است ، چشمها باز و متحرک
است .به این گروه
Precocial می گویند مثل جوجه ی مرغ  . پرندگان دارای رشد و نمو مستقیم هستند و
مراقبت والدینی در آنها  به خوبی دیده می شود .  


مار کبری

                                                                                 ( مار کبری )
به طور کلی به دو دسته ی سمی و غیر سمی تقسیم می شوند که کمتر از 30% از آنها سمی هستند . در این
حال هر دو گروه برای طبیعت و انسان مفید بوده . یکی از ارکان اساسی چرخه های حیاتی را تشکیل می
دهند . به خصوص در کنترل جمعیت چرندگان مؤثرند .
پدیده ی Mouting ( پوست اندازی ) در مارها به صورت یک تکه انجام می شود . مارها قادرند طعمه های
بیش از قطر بدنشان را شکار کنند .
برای انجام این کار چند تخصص در مارها ایجاد شده :
1.دو نیمه ی فک در بخش جلویی بر خلاف سایر جانوران که به هم جوش خورده توسط بافتی قابل ارتجاع به
نام لیگامان به هم متصل شده است . پس هر نیمه ی فک نسبت به دیگری انعطاف پذیر است .
2.انعطاف پذیری فک پایین در محل اتصال جمجمه بسیار زیاد است .
3.بر خلاف سایر گروه های جانوری اتصال استخوانهای تشکیل دهنده ی کام در مارها بسیار انعطاف پذیر
است و نسبت به هم قابلیت جابجایی دارند . .در هنگام خوردن طعمه ی بزرگ  این استخوان ها به حاشیه
هدایت شده ، سقف دهان جای بیشتری را می گیرد.
4.معمولا در همه ی مهره داران منفذ تنفسی در عمق حلق قرار می گیرد اما در مارها منفذ نای در جلوی دهان
واقع شده .
5.مارها فاقد جناغ هستند در نتیجه دنده ها در ناحیه ی شکمی آزادند پس تا جایی که پوست و عضله ی شکمی
قابلیت انعطاف داشته باشند حفره ی شکمی قادر به بزرگ شدن است .
6.در مارها معمولا یک شش تحلیل رفته است و فضای این عضو در اختیار دستگاه گوارش قرار گرفته .
انواع مارها :
در یک تقسیم بندی مارها به چهار گروه تقسیم می شوند :

1. Aglyph  2. Proteroglyph  3. Solenoglyph  4. Opistoglyph

 
Aglyph : همه ی مارهای غیر سمی در این گروه قرار می گیرند . فاقد دندان هستند . مارهای بوآ و پیتون
جزو این دسته اند . مارهای اخیر دارای عضلات بسیار قوی هستند و با پیچیدن به دور طعمه و خرد کردن
استخوان های آن ، طعمه را می کشند .
Proteroglyph : مارهای این دسته دارای دندانهای سمی در بخش جلویی ماگزیلا هستند . این دندان ها طول
چندانی ندارند . مار کبری نمونه ای از این مارها است .
Solenoglyoh : این مارها دارای دندانهای سمی در بخش جلویی ماگزیلا هستند اما
این دندان بسیار طویل بوده ،  قابلیت خم پذیری دارد. در حالت فعالیت عمود بر فک است و در حالت استراحت
به موازات فک قرار می گیرد. مارهای افعی از این نوع اند .
عده ای از مارهای افعی و زنگی قادرند در تاریکی مطلق طعمه هایشان را به میزان 100% موفقیت آمیز
شکار کنند . این نمونه ها در حد فاصل نوستریل و چشم دارای حفره ای هستند که واجد گیرنده های حرارتی
بسیار حساس است که قادر به درک اختلاف حرارتی کمتر از 01/0  درجه ی سانتیگراد است . هر جانور
خون گرمی دارای انرژی گرمایی است که به صورت تشعشع از بدن خارج شده و توسط امواج مادون قرمز
قابل بررسی است . اندازه و موقعیت طعمه از طریق این انرژی گرمایی توسط مارها قابل تشخیص است . به
این اندام در این گونه از مارها
Pit Organ  یا Loreal Pit   می گویند .
Opistoglyph : گرچه دندان سمی دارند اما این دندان در بخش عقبی ماگزیلا است . بنا براین هنگامی عمل
می کند که طعمه به عمق دهان منتقل شده باشد .
مارهای خانواده ی
Colubridea دراین گروه جای می گیرند .


نظر


Class Aves
  رده ی پرندگان :
اعضای این رده بر خلاف اعضای سایر رده ها دارای خصوصیات منحصر به فردی هستند که آن ها را به
صورت یک گروه کاملا همگن در آورده است . بر این اساس کمتر کسی نمونه یا نمونه هایی از پرندگان را در
سایر رده ها قرار می دهد . به عبارتی دیگر پرندگان آنقدر از نظر ظاهری مشخص اند که با هیچ گروه
دیگری اشتباه نمی شوند .
خصوصیات کلی پرندگان : سطح بدنشان از پر پوشیده شده است . بدن کم و بیش دوکی شکل است و از سر و
گردن و دم به وجود آمده اند . گردن بلند و انعطاف پذیر است اما دم کوتاه است .  استخوان های آرواره تبدیل
به منقار شده . اندامهای حرکتی دو جفت اند که جفت اول تبدیل به بال شده ، مجهز به سه انگشت است و برای
پرواز ساخته شده است .
جفت دوم یا پاها مجهز به چهار انگشت است و جهت راه رفتن ، دویدن ، بالا رفتن ، شنا کردن ، سر خوردن و
شکار رفتن تخصص پیدا کرده اند . انتهای انگشتان پا چنگال دار است . اسکلت خارجی شامل پر ، فلس ،
چنگال و غلاف شاخی منقار است که همه ی این اعضا از اپیدرم ناشی می شود . دارای پوستی خشک و بدون
غده هستند ، تنها غده ی موجود در پوست
Preen gland  است که در انتهای سطح پشتی و در قاعده ی دم
قرار گرفته است . ترشحات این غده توسط منقار بر روی پر ها کشیده می شود و ضمن مرتب کردن آنها
خاصیت ضد آب به آنها می دهد . به این ترتیب در آبزی ها در هنگام غوطه وری از سنگین شده آنها جلو
گیری می شود . عضلات سینه ای که نقش اصلی را در پرواز در اختیار دارند کاملا رشد یافته است و عضله
ی اصلی بدن را تشکیل می دهد . اسکلت داخلی کاملا استخوانی ، کاملا سبک و کاملا  مستحکم است .
استخوانهای دراز به خصوص توخالی بوده و از هر سمت استخوان ، زوائدی به سمت یکدیگر کشیده می
شود . بدین ترتیب درون استخوان یک حالت اسفنجی می گیرد که هوا در این حفرات حبس شده و استخوان را
سبک تر می کند . 
تعداد مهره های گردن بر خلاف مهره داران ثابت نبوده و متغیر است . استخوان جناغ رشد یافته و مجهز به
یک تیغه ی عمودی به نام
Carina یا keel است . این استخوان موقعیتی را برای استقرار عضلات سینه ای
فراهم می کند .
استخوان های Ischium  و Pubis که از اعضای تشکیل دهنده ی کمربند لگنی اند به هم جوش نخورده اند .
بدین ترتیب پرنده ی ماده قادر است تخم های بزرگ را دفع کند . البته در جنس نر و ماده دو نیمه ی کمر بند
لگنی فاصله ی کمی دارند که این حالت در جنس نر تا آخر عمر باقی می ماند اما در ماده با اولین تخم گذاری
از هم فاصله می گیرد .

 

        
( ادامه ی صفات پرندگان را به امید خدا در هفته ی آینده توضیح خواهم داد . )



با سلام
از شما دوست عزیز به علت تاخیر چند هفته ای در نوشتن مطالب جدید
بدلیل امتحانات پایان ترم عذر خواهی می کنم .                         

                                                               با تشکر

                                                            امین درخانی

 
رده بندی خزندگان :
بطور کلی در بین گروه های مختلف جانوری معیارهایی جهت رده بندی مورد استفاده قرار می گیرد مثلا در
دو زیستان بودن یا نبودن دم و بودن یانبودن اندام های حرکتی مبنای تقسیم بندی است . در حالی که در
خزندگان وجود یا عدم وجود و تعداد حفره یا حفراتی در جمجمه معروف به پنجره گیجگاهی مبنای رده بندی
قرار گرفته است .
بر این اساس خزندگان به پنج زیر رده تقسیم می شوند : 1- Anapsida . 2- Euryapsida .3- Synapsida .
4-
Diapsida . 5- Parapsida .

 

 

Anapsida -1 : اعضای این زیر رده فاقد پنجره ی گیجگاهی در جمجمه هستند . به عنوان قدیمی ترین
خزندگان هستند و لاک پشتان به این گروهتعلق دارد .
Chelonia ( لاک پشتان ) : دارای بدنی کوتاه ، تقریبا بیضی شکل اند .اندامهای حرکتی چنگال دار یا پرده دار
و باله مانند است . بدن آنها توسط قاب پشتی
carapace و قاب شکمی Plastorn احاطه شده و جهت خروج
سر و دم و دست و پا منافذی ایجاد شده . مهره های سینه ای و دنده ها به جداره ی داخلی کاراپاس جوش
خورده اند . استخوان
Quadrate یا مکعبی
بی حرکت است . ( این استخوان اتصال دهنده ی فک پایین و
جمجمه است ) . جناق ندارند . دندان ندارند . فک آنها دارای زوائد شاخی است .منفذ کلوآک آنها طولی است .
اندام جفت گیری در نر منفرد و ساده است .

 

Euryapsida -2 : اعضای این زیر رده در هر سمت جمجمه دارای یک پنجره ی گیجگاهی هستند که در
بخش فوقانی حد فاصل استخوانهای
Post Orbital  و Squamosal قرار میگیرند . اعضای این زیر رده
امروزهمه منقرض شده اند .

 

Synapsida -3  : در هر سمت جمجمه دارای یک پنجره ی گیجگاهی اند که در بخش پایینی حد فاصل
استخوانهای
Post Orbital  و Squamosalقرار می گیرند . اما گروهی  از آنها قبل از انقراض تکامل یافته
وپستانداران را بوجود آورده اند .

 

Diapsida -4  : اعضای این زیر رده در هر سمت جمجمه دارای دوپنجره ی گیجگاهی اند که در بخش
فوقانی و تحتانی حد فاصل استخوانهای
Post Orbital و Squamosal قرار می گیرند .
پرندگان از این گروه ناشی شده اند و مارها ، مارمولک ها و کروکودیل ها نمایندگان زنده ی این زیر رده
هستند .
Squmata : اندازه ی متوسطی دارند . نسبتا پیشرفته اند . اندامهای حرکتی به چنگال ختم می شود . عده ای از
مارمولک ها و همه ی مارها فاقد اندام حرکتی اند . استخوان کوادرات متحرک است . منفذ کلوآک عرضی
است . نر ها دارای آلت تناسلی دو گانه بنام همی پنیس هستند و به دو زیر راسته ی
Lacertilia ( مارمولک
ها ) و
Ophilia  (مارها ) تقسیم می شوند .
Crocodilia : خزندگان پیشرفته دارای جثه ی بزرگ و گوشت خوارند . دم طویل و قوی دارند که از طرفین
فشرده شده است . اندامهای حرکتی کوتاه و پر قدرت و مجهز به چنگال و پرده است . پوست مجهز به فلس
های درشتی است . استخوان کوادرات متحرک است . دنده ها دو سر هستند . دندانها تکودنت هستند . منفذ
کلوآک طولی است . نر ها دارای یک آلت تناسلی هستند .

  

Parapsida -5  : اعضای این زیر رده در هر سمت جمجمه دارای دو پنجره ی گیجگاهی اند که در حد فاصل
استخوانهای 
Post Frontal و Supra Temporal  قرار می گیرند . این زیر رده نیز در حال حاضر فاقد
نماینده ی زنده است .

 


نظر

 

Class Reptilia  رده ی خزندگان :
اولین گروه مهره داران هستند که به طور کامل با زندگی در خشکی سازش پیدا کرده اند . این سازش
تغییرات اساسی در ظاهر و اندامهای داخلی به وجود آورده است .
غالب آنها اکثرا خشکی زی هستند ضمن اینکه نمونه های آبزی هم دیده شده . بدنشان شامل سر ، گردن ،
تنه و دم است . اندام های حرکتی دو جفت بوده ، پنج انگشتی اند که به چنگال های شاخی ختم می شوند .
عده ای از مار مولک ها و تمام مار ها فاقد اندام حرکتی اند . اسکلت خارجی از فلس های اپیدرمی تشکیل
شده . پوست خشک و فاقد غده است بنابراین از دست دادن آب به حد اقل رسیده است . دهان آنها انتهایی
است ، فکها از دندانهای ساده و مثلثی تشکیل شده .البته در لاک پشتان منقار شاخی جایگزین شده و دندان
ندارند . دستگاه گوارش به کلواک ختم می شود . اسکلت داخلی استخوانی است . جمجمه تک کندیلی است .
قلب چهار حفره ای شامل دو دهلیز و دو بطن  که دیواره ی بین بطن ها ناقص است بنابراین خون روشن و
تیره تا حدی با هم مخلوط می شوند . در تمساحان دیواره ی بین بطن ها کامل شده است .
گلبولهای قرمز بیضی شکل و همچنان هسته دارند . خون سرداند . سینوس سیاهرگی کوچک شده ، تنفس
حتی در نمونه های آبزی به کمک شش ها انجام می گیرد . کلیه ها به ندرت به تکامل رسیده و از نوع متا
نفریدی است . مغز نسبت به دوزیستان پیشرفته تر شده . اعصاب جمجمه ای به دوازده جفت رسیده . فاقد
خط کناری اند . در سقف دهان اندامی به نام
Jacobson Organ  دارند . این عضو به حد اکثر تکامل
رسیده و نمونه های اخیر مرتب زبان خود را بیرون می آورند . با این عمل مولکولهای بودار محیط توسط
زبان دریافت و به اندام ژاکوبسون منتقل می شود .این اندام واجد گیرنده های بویایی با دقت بسیار بالا
است .
جدا جنس هستند . نر ها مجهز به آلت تناسلی اند و لقاح داخلی دارند .غالبا تخم گذارند وتخمها از
نوع 
Telolecital یا پر زرده هستند .(تخم ها از نظر وجود زرده به Telolecital (پر زرده) ، Mesol .
L
(متوسط زرده) و Oligol . L (کم زرده) تقسیم می شوند . ) این تخم ها معمولا به وسیله ی پوسته ی
آهکی محافظت می شوند .
پرده های جنینی شامل آمونیون ، کوریون ، آلانتوئیس و کیسه ی زرده است که جهت محافظت فیزیکی ،
مقاومت در برابر خشکی و تنفس شکل گرفته اند . بنابراین جزو
Amniota  یا آمونیون داران محسوب می
شوند . دگردیسی ندارند و مراقبت والدینی هم در آنها مشاهده نمی شود .

 
مطلب هفته آینده : رده بندی خزندگان