اتـــاق زیست

تشخیص و درمان ایدز

پیش آگهی در افراد مبتلا به HIV نوید بخش نمی باشد . پاتوژن های فرصت طلبانه یا بد خیمی ها نهایتا اکثر بیماران ایدزی را می کشد . بررسی دراز مدت بیماران ایدزی نشان می دهد که در میانگین افراد آلوده به ایدز در چندین مرحله کاهش نقش سیستم ایمنی با کم شدن سلول های  CD4 از حد نرمال 1000- 600 در هر میلیمتر مکعب خون در عرض 7 - 5 سال به نزدیک صفر پیشروی می کند . گرچه سرعت کاهش نقش سیستم ایمنی از فرد مبتلا به فرد مبتلای دیگر تفاوت نشان می دهد و دلایل آن هنوز روشن نشده است . اصولا هر فرد مبتلا به HIV سرانجام در عرض 10 سال از تاریخ آلودگی اولیه دچار بیماری ایدز شده و بالاخره از ایدز دچار مرگ می شود .

درمان واقعی برای عفونت HIV شناخته نشده ، گرچه پژوهش های فراوانی در زمینه ی تهیه واکسن و شیمی درمانی انجام می گیرد. نوید بخش ترین داروی کشف شده تا به امروز شیمیایی بوده و فعالیت ریورس ترنسکریپتاز (reverse tranase)  (آنزیمی که اطلاعات ژنتیکی را که در RNA تک نواری وجود دارد ) این رترو ویروس (retrovirus) را به نسخه DNA مکمل تبدیل می سازد ، متوقف می کند . به عنوان مثال ، آنالوگ باز نوکلئوتیدی یعنی آزیدوتیمیدین(Azidothymidin ) باز دارنده موثر همانند سازی DNA است زیرا تشابه نزدیکی با تیمیدین داشته ولی فاقد نقطه اتصال درست به نوکلئوتید بعدی در زنجیره می باشد و بدین نحو به عنوان پایان گر زنجیره DNA عمل می کند . سایر داروهای ضد ایدز نحوه عمل نامشخص دارند ولی به هر حال علائم بالینی را در مبتلایان به ایدز در شرایط تجربی بهتر می سازد .

ویروس نقص ایمنی اکتسابی (HIV) :
بیماری ایدز بوسیله ویروس نقص ایمنی انسانی ایجاد می شود . HIV یک رترو
ویروس واجد 9749 نوکلئوتید در هر یک از دو RNA تک نواری مشابه خود
می باشد . با به کاربردن آنزیم ریورس ترنسکریپتاز که در ویریون سالم وجود
دارد ، HIV ، مولکول DNA مکمل تک نواری با بکار بردن RNA به عنوان
تکیه گاه می سازد و آنگاه آنرا به DNA دو نواری تبدیل می کند که می تواند
در ژنوم میزبان وارد شود . سلول میزبانی هدف HIVسلول های CD4 از
لنفوسیت های T (T – helper cells  ) می باشد و عفونت HIV از فرایند
تقسیم طبیعی این سلول ها جلوگیری می کند و بدین ترتیب نقش سیستم ایمنی را
در سلول های آلوده با HIV ضعف ایمنی پیدا می کند و این وضع به پیدایش
عفونت های فرصت طلبانه منجر می گردد.

 
مطالبی که در هفته های آینده در مورد ویروس HIV بیان خواهم کرد :
1- تشخیص و درمان ایدز .
2- واکسن های ایدز .
3- تشخیص آلودگی با HIV .
4- برخی راهکارهای شیمی درمانی علیه ایدز .

 سندروم نقص ایمنی اکتسابی :
( AIDS = Aquired Immunodeficieny syndrome ) از زمان تشخیص به عنوان
یک بیماری در (1981) مورد توجه خاص قرار گرفت و در کشور امریکا به تنهایی
حدود 500000 مورد بیماری گزارش شده و بیش از 300000 بیمار جان خود را از
دست داده . در سراسر دنیا مسئله بسی بدتر از این است ،بیش از ده میلیون نفر با ویروس
HIV آلوده شده اند و عامل بیماری ایدز امروزه در سراسر دنیا عامل بیماری مرگ آور
شناخته شده و تا زمانی که روش پیشگیری و درمان مناسب برای بیماری کشف نشده این
رقم روزبه روز افزایش می یابد .
ایدز به هنگامی که عفونت های فرصت طلبانه ی زیادی در این بیماری پدید آمد معلوم شد
که ویروس عامل بیماری به سیستم ایمنی حمله می کند . شایع ترین بیماری فرصت طلبانه
ای که در بیماران ایدز دیده می شود ذات الریه ناشی از پروتوزوئر پنوموسیتیس کارنی ای
و سایر توکسوپلاسموزیس ناشی از توکسوپلاسما گوندی ای ،عفونت های عمومی مخمری
ناشی از کریپتوکوکوس نئوفورمنس ،کاندیدا آلبیکنس و هیستوپلاسما کپسولاتم و عفونت های
ویروسی نظیر هرپس سمپلکس ، سیتومگالو ویروس ، سل و سایر عفونت های مایکو
باکتریومی و عفونت های کرمی ناشی از استرانگلوئیدیس استرکورالیس می باشد . مع هذا
، ذات الریه پنوموسیتیس شایع ترین بیماری فرصت طلبانه ای است که در بیماران مبتلا
به ایدز پدید می آید و در 3/2 موارد مبتلا به ایدز در اوایل بیماری مشاهده می شود  .
علاوه بر عفونت های فرصت طلبانه ی نامبرده برخی اشکال نادر سرطان به نام
سارکومای کاپوسی در بسیاری از بیماران مبتلا به ایدز مشاهده می شود . سارکومای
کاپوسی سرطان سلول های جدار عروق خونی بوده و با لکه های ارغوانی بر روی
پوست شناخته می شود . رویداد سارکومای کاپوسی در مردان همجنس باز مبتلا به ایدز
خیلی بالاتر از سایر گروه های در معرض خطر می باشد ولی به هر حال عامل سارکومای
کاپوسی شناخته نشده است .