اتـــاق زیست

بسم الله الرحمن الرحیم

به نام خداوند بخشنده مهربان

یا مقلب القلوب و الابصار.  یا مدبر اللیل و النهار  . یا محول الحول و الاحوال    حول حالنا الی احسن الحال .  

 

 تالوفیت ها 11

سلام .

سلامی گرم و تازه همانند نوروز.

فرا رسیدن نوروز و بهار سبز را به شما خوانندگان گرامی و دوستاران علم ودانش تبریک عرض می کنم . امید وارم سال پر باری را شروع کنید. ان شا الله.

گلسنگ ها :

گلسنگ مجموعه ای از جلبک و قارچ می باشد که 2 بخش دارد به نام های

 1   .Phycobiont   یا بخش جلبکی

 

2   .  Mycobiont  یا بخش   قارچی

این 2 بخش با هم گلسنگ یا Lichenes را تشکیل می دهند .

گلسنگ ها زندگی همزیستی دارند( یک نوع پارازیت ضعیف شده .) در این زندگی قارچ سو استفاده کننده می باشد . به عبارت دیگر در این زندگی اگر جلبک را جدا کنیم  قارچ می میرد .

در گلسنگ ها 3 روش تکثیر وجود دارد :

1.      قطعه قطعه شدن  Fragmantation 

2.       جوانه ی گلسنگی: Isidia در کناره ی هر جوانه تشکیل شده که در وسط چند سلول جلبکی ودر اطراف میسلیوم .

3.    Soredia:اگر جوانه ی تشکیل شده در داخل قسمت های گلسنگ دیده شود.

 در گلسنگ ها بیشترجلبک های سبز- آبی و جلبک های سبز تمایل دارند به این نوع زندگی همزیستی و از بخش قارچی بیشترآسکومیست ها به این زندگی تمایل دارند .

اشکال مختلف گلسنگ ها:

1- ورقه ای یا پوسته ای            crustose

2-برگی –پهن                         foliose

3-بوته ای                              fruticose

4- ژله ای                             glatinoas

از گلسنگ های معروف می توان به Xanthoria  اشاره کرد که جلبک آن از سبز های تک سلولی به نام Trobaxia می باشد و قارچ آن نیز از آسکومیست ها می باشد.

کاربرد گلسنگ ها :

1-   منبع غذایی

2-   در لوازم آرایشی

3-   در برخی از ترکیبات شیمیایی مثل تورنسل

4-   رنگیزه های طبیعی

5-   بیو اندیکاتور (اندازه گیری بیولوژیکی )

6-   فرسایش سنگ ها و افزایش سطح خاک ها

در پایان بر خود لازم می دانم از زحمات بسیار زیاد استاد ارجمند و توانا جناب آقای دکتر محمود ذکایی تشکر نمایم .

امید وارم ازمطالب  تالوفیت ها یا همان ریسه داران لذت و استفاده ی کافی را برده باشید .

امیدوارم سال خوبی را به اتفاق شروع کنیم .

لازم به ذکر است انشا الله از هفته ی بعد میکروب شنا سی را با بحث باکتری ها شروع می کنم .

سلامت و پیروز باشید.

 

بسم الله الرحمن الرحیم

تالوفیت ها 10

 

              ( قارچ ستاره ی زمینی)

مخمرها ( YEAST)

مخمرها دارای هسته2n  بزرگ میباشند . به طریقه ی جوانه زدن تکثیر پیدا می کنند. در حالتی از سلول مادر جدا می شوند و در حالتی دیگر به آن می چسبند که به آن ها میسلیوم دروغی می گویند (pseado-mycellium)

مخمر ها 2 نوع اند :

1- هوازی : که قند را تبدیل به دی اکسید کربن و آب می کنند.

                                                      C6H2O6+6O2?6CO2+6H2O+Q                                                                                       

2- بی هوازی :این نوع از مخمرها قند راتبدیل به الکل می کنندو سپس نیز الکل را به اسید تبدیل می کنند

تکثیر مخمرها :

مخمرها به 2 روش جنسی و غیر جنسی تکثیر می شوند.

1-غیرجنسی: از طریق جوانه زدن و تقسیم دو تایی

2- جنسی : هسته ی 2n میوز می کند »4هسته تولید می شود که هرکدام می تواند آسکوسپور باشد و بعد از مدتی کیسه ی آسک پاره می شود و آسکوسپور های +و- بیرون میریزند وجوانه زده و به  تعداد زیادی  اسپور های +و- تبدیل می شوند که هاپلوئید اند »ترکیب اسپور های +و- »تولید  مخمر جدید 2n

از معروفترین مخمر ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1-     کاندیداکفیرا: مخمری که از آن ماست تولید می کنند .

2-     کامبوجا:از آن آسیتی ( نوعی نوشیدنی ) درست می کنند.

 

در ادامه مطلب به معرفی پیشرفته ترین گروه قارچ ها می پردازم

BASIDIO MYCETES:

این گروه پیشرفته ترین گروه قارچ ها می باشند .        

 

بازیدیومیست ها به  2 گروه تقسیم میشوند:

1-بازیدیومیستهای عالی (HOMOBASIDIO MYCETES) 

2- بازیدیومیست های پست(HETROBASIDIO MYCETES)

قارچ های خوراکی در دسته ی اول قرار می گیرند.

2 نمونه از قارچ های خوراکی را مثال می زنم :1- قارچ دکمه ای(AGARICUS BISPORUS)

                                                       2-قارچ صدفی(PLEUROTUS OSTERATUS)

دسته ی اول یعنی هوموبازیدیومیست ها به 2 گروه همونیوم باز و همونیوم بسته تقسیم می شوند .

از گروه همونیوم بسته می توان به قارچ ستاره ی زمینی (Geastar) اشاره کرد.

زنگ ها (Rusts) و سیاهک ها (Smuts) در دسته ی دوم یعنی هتروبازیدیومیست ها قرار می گیرند .

این ها بیشتر میکروسکوپی و زندگی پارازیتی دارند .

 زنگ سیاه گندم :  (Puccinia graminis)

به برگ گندم حمله می کند که زرد می شود و از بین می رود. این قارچ 2 میزبان دارد .

2 مرحله ی ابتدایی چرخه را روی زرشک و 3 مرحله ی بعدی را روی گندم زندگی می کند

1- روی زرشک

1-piycnium»pycniospore

2-Aecium»Aeciuspore

2- روی گندم

3- uredium»urediospore

4-Telium»teliospore

5- Basidium»basidiospore

انواع سیاهک ها :

1-     آشکار :اصلا دانه نمی دهد

2-     پنهان : درون دانه  رشد می کنند.

 سه نمونه از سیاهک های محصولات کشاورزی را برایتان نام می برم.

1-سیاهک ذرت ustilago maydis

2- سیاهک جو دو سر ustilago avena

3- سیاهک گندم ustilago tritice

از انواع سیاهک پنهان در گندم  نیز 2 نمونه نام می برم

1-                                             Tilletia caries

2-                                              Tilletia  feotidae

 

 

مطلب بعدی گلسنگ ها

                                                                                                                   موفق و موید باشید

 

بسم الله الرحمن الرحیم

                                                                                                                    

                                                 

                        ( مورل ؛ با ارزش ترن و خوشمزه ترین قارچ دنیا)

در ادامه ی مطالب قبلی این جلسه به معرفی قارچ های آلی Ascomycetes می پردازم

: ASCOMYCETES

ویژگی ها :
1- میسلیوم آنها دارای دیواره ی عرضی می باشد
2- سلول ها دیکاریوت هستند (یعنی 2 هسته ای n+n )
3- در هنگام تولید مثل جنسی کیسه  ی آسک و آسکوسپور تولید می کنند

نحوه ی تشکیل آسک و آسکوسپور :

سلول انتهایی با هم ترکیب می شوند (2n)  »  میوز » 4 هسته »میتوز»8 هسته
در کیسه ی آسک یک روزنه وجود دارد که آسکوسپور ها از این روزنه رها می شوند .
نکته : در هر کیسه ی آسک همیشه 8 آسکوسپور است .
آسکو میست ها زیاد هستند . بسیاری از قارچ های معروف در این گروه هستند از انواع فیتو پاتوژن ها(عفونت زا
برای گیاهان) مثل انواع سفیدک های پودری . تعدادی نیزدر صنعت کاربرد دارند مثل آسپرزیلوس و پنی سیلیوم و
همچنین مخمرها . از معروفترین قارچ های خوراکی مثل Tuber و مورل نیز از اعضای آسکومیست ها هستند .
دور تا دور کیسه های آسک را ریسه هایی از قارچ می گیرند که به آن Ascocarpe می گویند .
آسکوکارپ ها معمولا به اشکال کروی ( cleistothecium ) و کوزه ای (perithecium) وبه شکل جام
apothecium )  )   دیده می شوند .
برخی از آسکومیست ها برهنه هستند یعنی فاقد آسکوکارپ هستند که به این دسته همی آسکومایستس 
 (hemiascomycetes)می گویند .

طبقه بندی آسکومیست ها : آسکومیست ها را بر اساس شکل آسکوکارپ طبقه بندی می کنند .
1-DISCOMYCETES:آسکوکارپ از نوع Apothecium می باشد . این ها ماکروسکوپی هستند
2-PLECTOMYCETES:آسکوکارپ از نوع Cleistothecium می باشد . این ها میکروسکوپی هستند .
3-PERINOMYCETES:آسکوکارپ از نوعPerithecium می باشد .این ها نیز میکروسکوپی هستند.
4-HEMIASCOMYCETES:این دسته فاقد آسکوکارپ بوده و برهنه هستند . ابن ها نیز میکروسکوپی می
باشند .

در ادامه به معرفی برخی از اعضای آسکومیست ها می پردازم :

 DISCOMYCETES:
1-Peziza: پیاله ای شکل بوده و رنگ آن قهوه ای ودر کف جنگل یافت می شود.
2- Morchella : یا همان مورل با ارزش ترین و خوشمزه ترین قارچ ها در دنیا می باشد .فقط در اردیبهشت ماه
رشد می کند البته در ایران نیز وجود دارد شکل آن به صورت لانه زنبوری می باشد .
3-Tuber : شبیه سیب زمینی می باشد بعد از 5تا6 ساعت که از زمین بیرون آورده می شود فاسد می شود  . این
قارچ جز میکوریز ها می باشد . (ریسه ها با گیاهان ارتباط دارند )
توبر 2 عدد آسکوسپور دارد .

PERINOMYCETES:
تعدادی از این دسته بیماری زا و تعدادی دیگر ساپروفیت هستند .
از انواع بیماری زا میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
1-  بیماری لکه سیاه سیب : عامل این بیماری قارچی است به نام Venturia inaequalis  .همان نقاط سیاه رنگ
روی اپیدرم سیب خصوصا سیب قرمز.
2- بیماری ارگوت :عامل آن قارچی است به نام Claviceps purpurea .این قارچ به گندم سیاه حمله می کند ودر
انسان باعث بیماری ارگوتیسم  می شود . از این قارچ نوعی مسکن قوی به نام ارگوتامین استخراج می شود . همچنین
مخدری را به نام L.S.D   (خنده آور) از این قارچ می گیرند

PLECTOMYCETES:
شامل 2 گروه پارازیت و ساپروفیت هستند :
از انواع پارازیت :
سفیدک های حقیقی یا پودری : فقط بر روی اپیدرم هستند که در نتیجه باعث رنجور شدن گیاه می شوند مثلا در گیاه
رز : نام عامل سفیدک رز Spharotheca panosa var rosa می باشد . (اسفاروتکا پانوزا واریته رزا )
از انواع ساپروفیت :
کپک سبز (Aspergillus)و کپک آبی (Penicillium) را می توان نام برد که این دو خطرناک هستند
همان طور که می دانید آقای فلمینگ از کپک آبی  آنتی بیوتیک را استخراج
کرد .                                             (penicillium notatom)
کپک سبز باعث سرطان کبد می شود . از انواع آن میتوان به : 
Aspergillus flavus : که دارای توکسینی به نام آفلا توکسین می باشد .بادام زمینی هایی که روغن داده باشند به
این سم آلوده هستند
Aspergillus niger : از این قارچ اسید سیتریک می گیرند .
Aspergillus oraysa:ژاپنی ها از این قارچ عرق ساکی که نوعی مشروب است می گیرند .
Aspergillus fumigatos: که ایجاد توبرکلوز ریوی می کند و در گرد وغبار فراوان است.
اشاره کرد.

 
ان شاالله هفته ی آینده در مورد سیاهک و زنگ گندم  می نویسم .

موفق و موید  باشید .

 

 

بسم الله الرحمن الرحیم

به نام خداوند مهربان

تالوفیت ها 8

سلام

فرا رسیدن عید قربان عید بزرگ مسلمانان را به شما دوست داران علم خصوصا علم زیست شناسی

نبریک عرض می کنم

در ادامه ی مطالب قبلی این هفته قارچ های oomycetes را برایتان بیان می کنم :

Oomycetes دومین دسته از Phycomycetes هستند

خصوصیات oomycetes عبارتند از :

1- ریسه ها معمولا دارای سلولز هستند ( فقط در این گروه دیواره ی سلولزی وجود دارد )

2- هسته های سلول ها در این گروه 2 ان کروموزومی می باشند .

3-تولید مثل به روش اگامی  می باشد( (oogamy

(در روش اگامی گامت نر به سمت گامت ماده حرکت می کند.)

برای تشخیص این گروه از قارچ ها روش خیلی جالبی وجود دارد.

در این روش جالب و ساده در آب تله گذاری می کنند .

در یک بشر آب مشکوک یک تکه ی کوچک گوشت یا مگس مرده یا دانه ی شاهدانه می اندازند .

اگر بعد از 2 روز در آب قارچ وجود داشته باشد یک هاله ی سفید رنگ دور گوشت یا مگس تشکیل

می شود.

از oomycetes 2 نمونه را معرفی می کنم

1- Saprolegnia ساپرولگنیا

2- Achlya آکلیا

Saprolegnia :

شکل ریسه های این قارچ شبیه سیگار می باشد . زئوسپرانژیوم حاوی اسپورهای تاژک دار می باشد .

بعد از مدتی . زئوسپرانژیوم می ترکد و زئوسپور های 2 تاژکی که زئوسپور اولیه نامیده میشوند به

بیرون می ریزند .زئوسپور اولیه بعد از حدودا یک دقیقه شنا در محیط تاژکهای خود را از دست میدهد

و به اصطلاح آنکیسته میشود . سپس زئوسپور ثانویه تشکیل می شودمهم ترین ویزگی زئوسپور ثانویه

این است که تاژکی در قسمت جانبی خود دارد . دوباره این تاژک هم از دست می دهد که سرانجام به

اسپور تبدیل می شود که تندش میکند و ریسه ی جدید را تولید می کند.

لازم به ذکر است در مرحله ی اول بعد از پاره شدن زئوسپورانژیوم زئوسپورانژیوم جدید شکل می گیرد

بعضی از ساپرولگنیا در آبزیان بیماری زا هستند.

Achlya:

این قارچ شبیه ساپرولگنیا بوده ولی 3 تفاوت با آن دارد

1- باریک تر می باشد

2- زئوسپورها به صورت آنکیسته از زئوسپرانژیوم خارج می شوند یعنی زئوسپور اولیه نداریم

3- زئوسپرانژیوم جدید در محل قبلی تشکیل نمی شود بلکه در کنار زئوسپورانژیوم قدیم تشکیل

می شود.

در ادامه Ascomycetes را توضیح می دهم

موفق و موید باشید

ان شاالله

بسم الله الرحمن الرحیم

 

 با عرض سلام وآرزوی توفیق برای همه ی علاقه مندان به علم زیست شناسی

در ادامه ی مطلب گذشته این هفته اختلافات دو گروه از قارچ های Zygomycetes را برایتان بیان می کنم .

1.قارچMucor رنگ سفید مایل به خاکستری دارد ولی Rhizopusرنگی تیره تر دارد .

2.در Rhizopus در انتهای اسپرانژیفور ریزویید وجود دارد ولی در Mucor وجود ندارد .

3.در Rhizopus از ریزویید یک کیسه ی کمانی شکل به نام STOLON رشد می کند که در روی آن ها اسپرانژیفور و اسپرانژیوم تشکیل می شود. (در نولید مثل غیرجنسی اسپرانژیوم اسپور تولید کرده و آزاد می کند ).

تولید مثل جنسی در ZYGOMYCETES:

ریسه های قارچ از نظر ژنتیکی فرق می کنند که معمولا آن ها را + با – مشخص می کنند یا به عبارت دیگر این دو ریسه با هم Mating- Type هستند . در فارسی به mating – type سازگاری جنسی می گویند .

یک ریسه ی + و یک ریسه ی – در مقابل هم قرار گرفته و به طرف هم رشد می کنند سپس یک هسته از نوع + و یک هسته از نوع- در یک سلول واقع می شوند .

بعد از آن با هم ترکیب شده و یک هسته ی 2n راتولید می کنند .به این هسته ی2n زیگوسپور می گویند.  این هسته ی 2nتقسیم میوز را انجام می دهد که در پایان 4 هسته ی n را به وجود می آورد . بعد از آن ودر آخر یکی از هسته های n باقی می ماند .

این سلول n رشد (تندش) می کند و نهایتا به یک ریسه ی جدید مبدل خواهد گشت .

در اینجا می توان سوالی را مطرح کرد .

ریسه ی جدید از نظر جنسی + است یا - ؟

در جواب باید گفت که + یا – بودن ریسه در زیگوسپور که تقسیم میوز را انجام می دهد تعیین می شود . از 4 هسته ی تشکیل شده در میوز یا یکی + است یا یکی – که ریسه ی حاصله با توجه به آن هسته ای که باقی مانده +است یا - .

تولید مثل جنسی و غیر جنسی در یک زمان وبا هم ممکن است اتفاق بیافتد.

در ادامه oomycetes را برایتان توضیح می دهم .

موفق و موید باشید .

ان شاالله .

 

کپک موکور