اتـــاق زیست

  

   آیا می دانید آگزولوت (Axolot) چیست ؟

   در بین دوزیستان جانوری به نام آگزولوت وجود دارد . زیستگاه این نمونه در آبهای کوهستانهای مکزیک بوده و از نظر ظاهری دارای سه جفت

   آبشش ، دست و پای کوتاه است . این نمونه در تمام طول عمر در مکزیک این ویژگی ها را حفظ کرده و با افزایش سن به بلوغ جنسی رسیده

   و نهایتا در همین فرم از بین می رود .

   چندی پیش به طور کاملا اتفاقی تعدادی آگزولوت از مکزیک به فرانسه انتقال یافته و پس از مدتی متوجه شدند که نمونه ، آبشش خارجی خود

    را  از دست  داده است و ظاهری سمندر گونه پیدا کرده و بطور کامل به سمندر تبدیل شده است . 

    تحقیقات نهایی مؤید چند دلیل برای این اتفاق است که اولین دلیل ، مهم ترین آن است .

   دلیل اول : کوهستانهای مکزیک فاقد «ید» در آب است به همین دلیل غده ی تیرویید قادر به تولید هورمون «تیروکسین» که در ساختار آن ید

   وجود دارد نیست . تیرویید عامل اصلی در شروع دگردیسی است و فقدان آن مانع از دگردیسی می شود بنابراین آگزولوت تا آخر عمر در 

   مرحله ی لاروی باقی می ماند اما انتقال آن به فرانسه و اروپا ید کافی جهت ساخت تیروکسین در اختیار تیرویید قرار داده و متعاقب آن پدیده ی

   دگردیسی شروع می شود .

   دلیل دوم : سردی آب ، دگردیسی را به تآخیر می اندازد .

   دلیل سوم : وفور مواد غذایی در زیستگاه مانع از دگردیسی می شود .

 

    اسم علمی این جانور  Mus.musculus است . بدن چهار قسمتی ،  شامل سر ، گردن ، تنه و دم است . بدن پوشیده از مو می باشد که

    موها در جلوی پوزه بلند شده و نقش حسی دارد . دستها و پاها دارای پنج انگشت و مجهز به ناخن است . زیر دستها و پاها عضوی برجسته

    به نام «تیز» وجود دارد که باعث افزایش اصطکاک می شود . آرواره ی بالا و پایین مجهز به دندان «هترودنت» است . زبان گوشتی و حجیم ،

    سوراخهای «نوستریل» به دهان راه ندارد و حفره ی بویایی توسط کام ثانوی از حفره ی دهان جدا شده و از طریق حلق به هم مرتبط شده اند .

    چشم دارای دو پلک ، مجهز به مژه و فاقد پیگمان است . به دلیل وجود عروق فراوان در چشم نمونه ی زنده ، چشم قرمز رنگ است که بعد

    از مزگ و قطع جریان خون چشمها بی رنگ می شود .

    گوش خارجی در موش بوجود آمده و به دلیل وجود عروق خونی موجود در گوش قرمز رنگ است . گوش علاوه بر شرکت در سیستم شنوایی 

    در تبادل و تنظیم حرارت نیز نقش دارد .

    دندان نیش در موش تحلیل رفته و جای خالی آن را در آرواره «دیاستوم» می گویند .

    تولید مثل :

    لفاح در موش داخلی است و دارای عضو حقیقی برای جفت گیری می باشد . جنین بخشی از مراحل رشد را در رحم مادر سپری کرده و

    بعد از تولد تا مدتی از غدد شیری مادر تغذیه می کند .

   روش های تعیین جنسیت :

   برای تعیین جنسیت در موش دو روش وجود دارد . روش اول در نمونه های بالغ انجام می گیرد و روش دوم در همه ی نمونه ها انجام

   می گیرد .

   روش اول : نمونه ی بالغ دارای پنج الی شش جفت غدد شیری است که روی یک جفت خط طولی که از زیر بغل تا کشاله ی ران کشیده

   شده است قرار دارد که خط شیری نام دارد . این غدد در بخش شکمی به صورت نقاط کم مو قابل مشاهده هستند . نمونه ی نر بالغ دارای

   کیسه ی پوستی به نام «اسکلروتورم» است که بیضه ها در نمونه ی بالغ از حفره ی شکم خارج شده و در این کیسه قرار می گیرد .

   نمونه ی نر دارای یک برجستگی عضلانی به نام «پنیس» (آلت تناسلی نر ) می باشد .

   روش دوم : وجود منافذی مابین مخرج و برجستگی عضلانی در بخش شکم که معرف جنس ماده است . این منفد را واژن می گویند .

   برجستگی عضلانی را ، «کلی توریس» که یک اندام حسی در هنگام جفت گیری است می نامند .

   برای تشریح این جانور باید آن را ثابت (فیکس) کرد و از ناحیه ی شکم تشریح را آغاز کرد . تشریح این جانور بوی نا مطبوعی را به دنبال دارد

   که ممکن است برای افراد حساس کمی مشکل آفرین باشد .

   مراحل دقیق تشریح جانور را به امید خدا در آینده توصیح خواهم داد .   

 

 

   پوست قورباغه ها صاف و لزج است در حالی که پوست وزغ زبر و دانه دار است . پوزه ی قورباغه مثلثی شکل است در حالی که پوزه ی وزغ

   دایره مانند است . دهان قورباغه در ناحیه ی فک بالا مجهز به دندان است در حالی که وزغ فاقد دندان است . قورباغه ی نر دارای یک کیسه ی

   تشدید صوت یا «رزوناتور» در حد فاصل آرواره ی پایین و بالا  است اما وزغ نر دارای یک کیسه ی تشدید صوت در زیر گلو می باشد .

   پاهای قورباغه نسبت به دست ها بلند تر است بنابراین حرکت آنها در آب به صورت جهشی است ولی پاهای وزغ نسبت به دستها اختلاف

   چندانی ندارد بنابراین حرکت آنها در خشکی مدلی از راه رفتن است .

   تخم گذاری قورباغه ها به صورت توده ای و انبوه انجام می گیرد ولی تخم گذاری وزغ به صورت رشته ای است .

   وزغ های نر در مجاورت بیضه ها عضوی دارند که به آن اندام ‍«بیدر» گفته می شود که قورباغه ی نر فاقد آن می باشد . در صورتی که در

   محیط آزمایشگاه بیضه های وزغ نر حذف شوند اندام بیدر رشد کرده و تبدیل به تخمدان می شود . بنابراین وزغ نر صفات وزغ ماده را بروز 

   می دهد به همین دلیل به اندام بیدر ، تخمدان خاموش می گویند .

   مهم : هم قورباغه ها و هم وزغ ها دارای غدد سمی پراکنده در سطح بدن خود هستند اما وزغ ها علاوه بر این غدد دارای یک جفت غده ی

   بسیار سمی در پس چشمها هستند . این غدد سمی در مواردی باعث حساسیت های شدید پوستی می شوند و برای چشم انسان

   بسیار خطرناک اند . توصیه می شود با شناخت نسبی وزغ ها بوسیله ی این مقاله از تماس با این جانور بدون وسایل مجهز از قبیل دستکش ،

   عینک و ... خودداری فرمایید .  

 

  آیا می دانید اسم علمی قورباغه  Rana Ranidae است ؟

  بدن قورباغه دو قسمتی شامل سر و تنه است . پوست برهنه و فاقد هر گونه پوششی است . اندامهای حزکتی دو جفت شامل دست و پا

  است . پاها بلند تر از دست ها است و دلیل جهش کردن جانور هم همین است . دستهای این جانور چهار انگشتی و فاقد پرده ی شنا ولی 

  پا ها پنج انگشتی و دارای پرده ی شنا است .

  سوراخهای نوستریل یا همان سوراخهای بینی به دهان راه دارند یعنی اگر سوزنی را از این سوراخها داخل کنید از دهان جانور بیرون می آید .

  چشمها دارای سه پلک که پلک فوقانی تحرک کمی دارد .

  عقب تر از چشمها پرده ی صماخ قرار دارد .

  در سقف دهان و کف حدقه چشم فاقد استخوان است بطوری که اگر چشم ها را بطرف پایین بفشاریم چشمها به داخل دهان می آیند .

  زبان این جانور در جلوی آرواره متصل و به طرف عقب آزاد است که این رآس آزاد دو شاخه است .

  وجود برجستگی زگیل مانند و تیره کنار انگشت شصت به نام پینه ی جنسی و کیسه ی بادکنک مانند و تیره در طرفین آرواره و لابه لای چین های

  پوستی به اسم کیسه ی تشدید صوت ، معرف جنس نر است .

  برای تشریح این جانور باید با قطع نخاع کردن از درد کشیدن آن جلوگیری کرد .

  هشدار : هیچ وقت قورباغه ها را جلوی هم قطع نخاع نکنید زیرا آنها از طریق  چشمها با هم رابطه برقرار می کنند .

  در قدم اول تشریح ابتدا رابطه ی بین مغز و نخاع را قطع کرده و هر یک را جداگانه تخریب می کنیم . 

  در حالیکه قلب جانور می تپد آن را ثابت (فیکس) می کنیم و تشریح جانور را آغاز می کنیم .

  شرح کامل تشریح قورباغه را در مطلب بعدی توضیح خواهم داد .