بسم الله الرحمن الرحیم
MICROBIOLOGY 2
با عرض سلام
در ادامه ی مطلب قبلی به توضیح برخی از قسمت های باکتری می پردازم .
CELL WALL:
یا همان دیواره ی سلولی . همه ی باکتری ها دیواره ی سلولی دارند به جز گروهی از باکتری ها به نام mycoplasma .دیواره ی سلولی به باکتری شکل می دهد و باعث مقاومت از باکتری در برابر تغییرات فشار اسمزی می شود . ماده ی اصلی c.w باکتری پپتیدوگلیکان می باشد . از دیگر مواد تشکیل دهنده ی c.w ترکیبات مخصوص می باشد .
پپتیدوگلیکان از 3 بخش تشکیل شده است :
1- اسکلت پلی ساکاریدی Back - bone (Nاستیل گلوکز آمین و Nاستیل مورامیک اسید )
2- زنجیره های تترا پپتیدی Tetrapeptid chains
3- پل های عرضی Cross-linkage
غشا سیتوپلاسمی :
از جمله وظایف آن انتقال مواد به داخل یا خارج با حالت نیمه تراوایی ( انتخابی) می باشد. وظایف غشا در پروکاریوت ها بیشتر است. در باکتری ها یکی از وظایف غشا بیوسنتز مواد می باشد. دیگر از وظایف آن تنفس سلولی می باشد. ساختمان غشا متشکل شده است از 2 لایه فسفو لیپید+ پروتئین . تنها اختلاف در غشای پروکاریوت ها و یوکاریوت ها این است که در غشای پروکاریوت ها استرول شرکت نمی کند.
در غشای سیتوپلاسمی فرورفتگی ای به سمت داخل مشاهده می شود که ازآن ناحیه به DNA اصلی متصل است .به این ناحیه مزوزوم می گویند .
DNA:
در سیتوپلاسم باکتری ها DNA وجود دارد که ممکن است کروموزومی باشد که در این صورت بزرگتر بوده و 2 رشته ای می باشد . این کروموزوم دارای ژن های حیاتی می باشد
و نیز ممکن است DNA پلاسمیدی باشد که حلقوی می باشد ولی اندازه ی آن کوچکتر می باشد . ژن های جانبی در آن می باشد نظیر ژن مقاوم به آنتی بیوتیک .
اجسام ذخیره ای :
ذخیره ی موادی مثل نشاسته و پلی ساکارید های دیگر وچربی و منبع کربن .
در کورینه باکتریوم دانه های volutin می باشند که پلی ساکارید و نکلئو پروتئین را ذخیره می کنند. این مواد به صورت پلیمر های محلول در آب در می آیند.
مژه : PILI
زائده های باریک و نازک که در سطح بعضی از باکتری ها وجود دارند. جنس آن از پروتئینی به نام پیرین می باشد . وظیفه ی مژه چسبیدن می باشد .
مژه ها از نظر وظیفه به 2 دسته تقسیم بندی می شوند :
1- معمولی Fimbriae که کار این دسته اتصال ( چسبیدن ) می باشد به عنوان مثال عامل مولد سوزاک مژه دارد .
2- Pili: که نسبت به دسته ی قبل بلند تر و تو خالی هستند . و وظیفه ی آن ها انتقال DNA از یک باکتری به باکتری دیگر می باشد .
تاژک:
زائده های نازک و مو مانند و بلند جنس آن ها از پروتئینی به نام فلاژلین می باشد . یک تاژک از 3 بخش تشکیل شده است
1- Hook 2- Filament 3- Basal body یا جسم قاعده ای
انواع آرایش تاژک :
1- آرایش منوتریش : یک تاژک از یک انتها مثل عامل مولد وبا
2- آرایش لوپوتریش: یک دسته تاژک در یک سر باکتری یا 2 دسته تاژک در 2 سر باکتری مثل سودوموناس
3- آرایش آمفی تریش : یک تاژک در یک سر و یک تاژک در سر دیگر مثل مگاتریوم
4- آرایش پریتریش : تاژک های متعدد در 2 سر باکتری .همانند پروتئوس
اسپور :
به شکل مقاوم باکتری اسپور می گویند . برای تحمل شرایط نا مساعد اسپور تشکیل می شود.
به تبدیل باکتری در شرایط نا مساعد از فرم رویشی به فرم اسپور را در اصطلاح علمی Sporolation می گویند . و فرآیند بر عکس آن را یعنی تندش و رویش را Germination می گویند.
مراحل تشکیل اسپور:
1- همانند سازی رویش
2- ایجاد لایه های متعدد در اطراف اسپور
3- پاره شدن شدن یا لیز شدن پوشش باکتری رویشی و آزاد شدن اسپور
علل مقاومت اسپور نسبت به شرایط نا مساعد :
1- وجود لایه های متعدد در اطراف آن
2- مقدار آب آزاد اسپور از فرم رویشی کمتر می باشد
3- وجود ترکیبات خاص در اسپور مثل دی پی کولینات کلسیم و یا سیستین فروان
لایه های اسپور از داخل به خارج عبارتند از :
1- غشای سیتو پلاسمی
2- دیواره ی اسپور spore wall
3- پوسته ی اسپور spore coat
4- exosporium
موفق و سلامت باشید
ان شاالله