اتـــاق زیست

تعریف چند اصطلاح :
Virion : به یک ذره ی ویروسی کامل که قدرت آلوده کنندگی ( (Infectivity  داشته باشد .
Prion : مولکول پروتئینی است که در آن اسید نوکلوئیک تا به حال شناسایی نشده است و یک عامل بیماری
زا است . جنس آن از پروتئین است . می تواند باعث بیماری جنون گاوی و یا بیماری Scarpie  در گوسفندان
شود .
Capsid  : به پوشش پروتئینی اطراف ویروس می گویند و به واحد های تشکیل دهنده ی کپسید ، Capsomer
می گویند .
Envelope  ( پوشینه ) : گاهی در اطراف کپسید ویروس ها پوشش چربی از جنس غشا ( 2 لایه فسفولیپید +
پروتئین ) دیده می شود که از سلول میزبان گرفته شده و بیشتر در ویروس های جانوری دیده می شود .
ویروس تبخال پوشینه را از غشای هسته می گیرد و ویروس HIV  از غشای سیتوپلاسم.
Reseptor : مولکولهای پروتئینی یا گلیکو پروتئینی اند که توسط خود ویروس ساخته شده ، که روی سطح
کپسید و یا پوشینه قرار دارد و برای اتصال ویروس به میزبان لازم است .
ویروس ایدز رسپتور های خودش را به طور مداوم عوض می کند که این یکی ار عوامل مقاومت در برابر
داروهاست .
Interferon : مولکولهای گلیکو پروتئینی اند که توسط سلولهای میزبان علیه ویروس تولید می شود .
اینترفرون مانع سنتز پروتئین های ویروس می شود و همچنین باعث کم شدن جوانه زدن بعضی از ویروس ها
از سطح بدن میزبان می شوند .
Viroid  : عامل بیماری زایی گیاهی هستند که دارای اسید نوکلئیک اند ( RNA تک رشته ای ) و فاقد پوشش
پروتئین است .
ریخت شناسی ویروس ها:
از روی معماری کپسید که به وسیله ی میکروسکپ الکترونی شناخته می شود ویروس ها را میتوان به چند
شکل تقسیم بندی کرد :
1. ویروس های ماریچی(Helical   ): این ویروس ها به میله های درازی شبیه هستند که ممکن است سخت و
محکم یا انعطاف پذیر باشند . کپسید آنها استوانه ی تو خالی با ساختمان مارپیچی است که اسید نوکلئیک
مرکزی را احاطه می کند . مثل ویروس های آنفوانزا و موزاییک تنباکو .
2. ویرس های بیست وجهی (Icosahedral ) : در این نوع کپسید به صورت یبیست وجهی است  . ویروس
های فاج اطفال ، آدنو ویروس و پولیو ویروس ازاین نوع اند .
3. ویروس های کمپلکس (Complex ) : این نوع ویروس ها به دو صورت هستند : الف ) هر دو نوع تقارن
قبلی را دارند . یعنی دارای سر بیست وجهی و دم مار پیچی مثل باکتریو فاژ T2 . ب ) کپسید ها تقارن خاصی
ندارند و دارای شکلی پیچیده هستند مثل ویروس آبله .