سفارش تبلیغ
صبا ویژن

اتـــاق زیست

 

                                                              

مهمترین تکامل گرای قرن هجدهم ، ژان باپتیست لامارک (Jean Baptist Lamark- 1829-1744) بود . وی
هنگام مرگ پدر شانزده ساله بود و در کالج یسوعی درس می خواند . پس از مرگ پدر مدرسه را ترک گفت و در
جنگهای 7 ساله به ارتش فرانسه پیوست و در موناکو به خدمت پرداخت . وی پس از خدمت سربازی مطالعه طب و
گیاه شناسی را در پاریس آغاز کرد و با کار نیمه وقت در دفتر یک بانکدار به تأمین معاش پرداخت . در پاریس تحت
تأثیر «ژوس یو» ، گیاه شناس مقبول آن ایام قرار گرفت . در 1781 و 1782 در سراسر اروپا سفر کرد و به مطالعه
گیاهان و یادداشت برداری برای کتاب «فرهنگ گیاه شناسی –
Dictionary of Botany» مشغول شد . بعدا
«اطلس گیاهان فرانسه –
Flora of France» را نوشت که به وسیله دولت فرانسه انتشار یافت .
لامارک در نیمه راه تبدیل شدن به یک گیاه شناس خوب ، حوزه کار خود را به شناخت جانوران بی مهره تغییر داد و با
صرف سالها وقت یک پژوهش سیستماتیک هفت جلدی در مورد بی مهرگان فراهم آورد . مشهورترین نوشته او
«جانورشناسی فلسفی –
Philosophical Zoology» (1809) می باشد .
وی در تکامل هم سهم اساسی داشت اما هرگز قدرش شناخته نشد . لامارک دنیای حیوانات را سلسله ای می شمرد که
به ترتیب از اشکال ساده به اشکال بغرنج می رسد . برعکس «کوویه» به زوال گروهها بر اثر انقلاب عقیده نداشت
بلکه معتقد بود که هر شکل به شکل دیگر تبدیل می شود . با توجه به اینکه وی مانند دانشمندان هم دوره خود تحصیل
کرده نبود ، اما نخستین دفاع مشروح از تکامل را او به عمل آورد .
لامارک ملاحظات جسورانه ای به عمل آورد و موضوع تکامل را به تفصیل فراوان مورد نظر قرار داد و با آنکه نمی
توان او را مبتکر مفهوم توارث صفات اکتسابی دانست ، نامش همواره با این مفهوم همراه است . او به طور خلاصه
معتقد بود که :
1-    محیط ، جانوران و گیاهان را اصلاح می کند .
2-    نیازهای جدید باعث اصلاح اندام های قدیمی و در کار آوردن اندام های نو می شوند .
3-    کاربرد یا عدم کاربرد ، خط سیر رشد را تعیین می کند .
4-    این دگرگونی ها به ارث می رسند .
وی به نقش انفراد در پیدایش انواع جدید پی برد و تأثیر مجاورت را در زوال تفاوتهای میان صنف های هر نوع درک
کرد . در طبیعت وحدت می دید و برای اولین بار شجره تکامل را رسم نمود و دست کم به صورت کلی ، تعادل
فیزیولوژیک موجود در طبیعت را شناخت . وی نخستین کسی بود که برای نامیدن واحد طبیعی در برگیرنده جانوران
و گیاهان مربوط به هم واژه «نوع» را به کار برد . البته ارسطو قبلا این اصطلاح را به کار برده بود و این اصطلاح
سالها در منطق به کار می رفت و جان ری و دیگر دانشمندان نظام دهنده هم این کلمه را برای مشخص کردن گروههای
جانور و گیاه به کار می بردند ولی تعبیر امروزی این کلمه از لامارک است .
لامارک چهار بار ازدواج کرد ، فرزندان بسیار یافت ، همواره فقیر ماند و در اواخر عمر نابینا شد و در 85 سالگی به
هنگام مرگ تنها و از یاد رفته بود .