رده بندی ماهی های استخوانی :
1) Sarcopterygi : الف- Crossopterygi ب- Dipnoi
2) Actinopterygi : الف- chondrostei ب- Holostei ج- Teleostei
است . اسپیراکل آنها مانند ماهی های غضروفی است .نوستریل ها به حفره ی دهانی راه دارند . باله پشتی
دوتایی است و به ماهی های باله گوشتی معروفند .
کراسپتریژی : باله های زوج ، گوشتی است . اسپیراکل موجود است و کیسه ی شنا حالت Vestigial یا
بقایایی دارد .
تا چندین سال پیش به عنوان گروهی منقرض شده محسوب می شدند اما با پیدایش نوعی ماهی که به افتخار
کاشف آن Latimeria نامیده شد از حالت انقراض خارج شد . لاتیمریا از نظر ظاهری واجد خصوصیاتی
است که اجداد فسیل شده که در میلیون ها سال قبل زندگی می کرده اند نیز آنها را دارا می باشند . به همین دلیل به فسیل زنده مشهورند .
دیپنوئی : این ماهی ها که غالبا در باتلاق ها به سر می برند واجد کیسه ی شنای به شدت چین خورده هستند و قادراند از اکسیژن اتمسفر استفاده کنند . به همین دلیل به ماهی های شش دار یا دو تنفسی مشهورند . در حال حاضر تنها سه جنس از این ماهی ها وجود دارند به نامهای Protopterus ، Neoceratodus و Lepidosiren .
این ماهی ها توزیع منقطع داشته و به ترتیب در آفریقا ، استرالیا و امریکا به سر می برند .
اکتینوپتریژی : بر خلاف ماهی های قبل گوشت آلودند و حمایت کننده ی باله های آنها به جای گوشت اشعه
های باله ای است .به همین دلیل به ماهی های شعاع باله ای معروفند . باله های زوج نازکی دارند . باله
یشتی منفرد است و کیسه های بویایی آن ها به حفره ی دهانی راه ندارد .
کاندرستئی : قسمت اعظم اسکلت آنها غضروفی است ، منفذ دهانی بزرگ دارند ،دارای فلس های گانوئیدی
هستند و باله ی دمی هتروسرک دارند . (ماهی خاویار از این نوع است ) .
هولوستئی : منفذ دهانی کوچک ، فلسها از نوع گانوئید یا سیکلوئید است . باله دمی هتروسرک است .از نظر
تکاملی متوسط اند در حالی که گروه قبل پست ترین ماهی های شعاع باله ای هستند .
تلوستئی : منفذ دهانی Terminal یا انتهایی است . فلس ها از نوع سیکلوئید یا کتنوئید است . عده ای از آنها
مثل مارماهی ها اصلا فلس ندارند .باله ی دمی آنها هوموسرک است و پیشرفته ترین ماهی های استخوانی بوده
و به تنهایی حدود 17000 گونه از مهره داران را تشکیل می دهند .