بسم الله الرحمن الرحیم
طرز انتقال باکتری:
ابتلای کزاز در انسان و حیوانات در نتیجه آلودگی زخمها و یا بند ناف با عامل بیماری یا همان کلستریدیوم تتانی صورت میگیرد. (در انسان مثلا در زخمهای تصادفات جاده ها، زخمهای جنگی و...). آلودگی زخمهای تمیز کمتر ممکن است منجر به کزاز شود ولی زخمهای کثیف که حاوی اجرام خارجی به ویژه خاک باشند، بیشتر باعث ابتلاء به کزاز میشوند. زخمهای عمیق از نظر ایجاد بیماری از زخمهای سطحی خطرناک ترند.
طبق آزمایشهای مختلف، تزریق هاگ شسته شده و عاری از زهرابه به دامهای حساس، باعث بروز علائم کزازی نمیشود زیرا هاگها در بافت زنده به فرم رویشی تبدیل نمیشوند. جوانه زدن هاگ و ایجاد فرمهای رویشی که قادر به تولید سم میباشند توسط عواملی چون: 1ـ فشار کم اکسیژن(ایجاد شرایط بیهوازی) 2ـ بافت نکروز 3ـ نمکهای کلسیمی و 4ـ عفونتهای چرکزای همراه، تسهیل میشود.
این عوامل همگی یک محیط با پتانسیل اکسیداسیون ـ احیاء پایین ایجاد میکنند. گاهی هاگ کزاز پس از ورود در اثر نامساعد شدن شرایط، به صورت خفته در محل میماند و پس از فراهم شدن شرایط مناسب به فرم رشتهای تبدیل میشود و تکثیر میکند و زهرابه تولید میکند.در این هنگام ممکن است جراخت اولیه و محل ورود هاگ بهبود پیدا کند و اثری از آن دیده نشود.
همانطور که گفته شد، آلوده شدن بند ناف و یا پس از اعمال جراحی، راههایی برای ابتلاء انسان و حیوان به کزاز است. در اسب جراحات سم به ویژه شقاق، ترک سم و فرو رفتن میخ و اجسام نوک تیز در پاها، عمده راه ورود باکتری کزاز را فراهم میکند. در گاو ورود باکتری از راه مجاری تناسلی هنگام زایش، عادیترین راه ابتلاء آن به شمار میرود. گوسفندان هنگام پشمچینی و یا قطع دنبه و خوکهای جوان پس از اخته ممکن است به کزاز مبتلاء شوند.