اسکلت سلولی ( Cytoskeleton ) :
در سال 1928 ، کولتزوف برای اولین بار وجود یک ساختمان رشته ای منظم و سازمان یافته را در سیتوپلاسم اعلام کرد و از تجربیات خود چنین نتیجه گرفت که هر سلول دارای سیستمی متشکل از ترکیبات مایع و رشته های سختی است که موجب شکل آنند.
پیشرفت روش های مشاهده سلول ها با میکروسکوپ الکترونی و نیز روش های مبتنی بر ایمونوفلوئورسانس وجود شبکه درهم رفته ای را که از مجموع ریز لوله ها ، ریز رشته ها ، رشته های بینابینی و رشته های نازک آکتینی با قطر حدود 3 تا 4 نانومتر در سیتوزول را نشان داده است که مجموع آنها در فضای سه بعدی سلول شبکه میکروترابکولر Microtrabecular lattice را بوجود می آورند .
قابل توجه است که بگویم اختلال در یکی از این رشته های 4 نانومتری به شدت می تواند برای ما مضر باشد و حتی منجر به مرگ ما شود .
اسکلت سلولی در شکل سلول ، حرکت سلولی ، نگه داشتن اندامک های سلولی ، سیکلوز ، حرکت آمیبی ، میتوز و تقسیم سیتوپلاسمی نقش اساسی دارند .
اسکلت سلولی دارای سه جزء است :
1- میکروتوبول ها یا ریز لوله ها
2- میکروفیلامان ها یا ریز رشته ها
3- فیلامنت های حد واسط
ریز لوله ها Microtubules :
ریز لوله ها ساختمان های ظریفی هستند که تنها در سیتوپلاسم سلول های یوکاریوتی وجود دارند . ویژگی آنها شکل لوله مانند و حالت یکنواختی ساختمانشان در همه سلول هاست . شناخت اولیه ریز لوله ها در سال 1953 به وسیله De Robertis و Franchi در سلول های عصبی بوده است . کشف ریز لوله ها به میکروسکوپ الکترونی و پس از کاربرد فیکساتور های مناسب مثل آلدئید گلوتاریک صورت گرفته است .
این اندامک ها تشکیلات استوانه ای شکلی هستند که نوعی اسکلت را برای سلول تشکیل داده و در اعمال مختلفی به ویژه تحرک سلول ، تمایز ریختی سلول ها ، شکل ویژه هر سلول و انتقال مواد در سلول ها دخالت دارند .
ریز لوله ها با میکروسکوپ الکترونی T.E.M ( گذاره – عبوری ) دیده میشوند .
( به امید خدا ادامه مطلب را در هفته آینده خواهم نوشت )