اتـــاق زیست

رده ماهی های استخوانی Osteichthyes :

 
عده ای معتقدند این ماهی ها از ماهی های غضروفی پیشرفته ترند در برخی صفات نیز این تکامل مشاهده
می شود . اما هنوز تکامل آنها نسبت به ماهی های غضروفی به قطعیت نرسیده است .
این ماهی ها هم در آب شور و هم در آب شیرین به سر برده حتی عده ای از آنها قادرند مدت نه چندان
کوتاهی را در خشکی بگذرانند . بدن اکثر آنها دوکی شکل است . مجهز به باله های زوج و فرد هستند . باله
ی دمی معمولا Homocercal( متقارن ) است .معمولا باله ها توسط اشعه های باله ای و خار های باله ای حمایت می شوند .اشعه های باله ای میله های غضروفی اند که درانتها منشعب می شوند اما خارهای باله
ای میله های استخوانی اند با انتهای بدون انشعاب . هر دو نوع محوربه استحکام باله ها کمک می کنند .
تعداد اشعه های باله ای و به ویژه خارهای باله ای در رده بندی ماهی های استخوانی نقش دارند .
پوست مملو از غدد مخاطی است و توسط فلس هایی از نوع Ganoid ،Cycloid و Ctenoid پوشیده شده
است . عده ای از ماهی های استخوانی فاقد فلس هستند . فلس های گانوئیدی پست ترین نوع فلس بوده و تقریبا
لوزی شکل است . فلس های سیکلوئید تکامل متوسط داشته و دایره ای شکل است . فلس های کتنوئید تکامل
یافته ترین نوع فلس است و از نظر ظاهری شبیه سیکلوئید اما خار داراست .
ماهی های بدون فلس : مارماهی ها ازاین نوع هستند . در هیچ یک از ماهی های استخوانی فلس پلاکوئید دیده
نمی شود . اسکلت داخلی کاملا استخوانی اما در نمونه های استثنایی مثل ماهی خاویار اسکلت غضروفی
مشاهده می شود . نوتوکورد به طور کامل توسط ستون مهره جایگزین شده است . کلاسپر ندارند .دهان از
نوع انتهایی یا Terminal یا تحت انتهایی Sub Terminal است .
کلواک ندارند برای دفع مواد گوارشی مخرج ، برای دفع ادرار مجاری ادراری و برای دفع سلولهای جنسی
مجرای جنسی دارند و مستقل هستند . تنفس آنها به کمک چهار جفت آبشش انجام می گیرد که توسط اپرکول
استخوانی احاطه شده اند . مجهز به کیسه شنا یا مثانه گازی هستند که این عضو اعمال متفاوتی برای جانور
انجام می دهد . کیسه ی شنا در برخی از نمونه ها به ابتدای لوله ی گوارش متصل و در برخی فاقد اتصال
است . در عده ای از این نمونه ها این کیسه تبدیل به عضوی شش مانند شده است . به این گروه ، ماهی های
شش دار می گویند . قلب همانند ماهی های غضروفی دو حفره ای است . گلبولهای قرمز هسته دار و بیضی
شکل اند .  Poikiolothermous ( خون سرد ) اند . کلیه از نوع مزونفریدی است . مغزشان دارای لوب
های بویایی کوچک و لوبهای بینایی بزرگ است . اعصاب جمجمه ای ده جفت . خط کناری از رشد زیادی
برخوردار است . جدا جنس هستند ، گناد های جفت دارند . لقاح خارجی دارند .غالبا تخم گذارند و رشد ونمو
آنها مستقیم است و مرحله ی لاروی ندارد .
وظایف کیسه ی شنا : این عضو با تغییر میزان و نوع گازهای موجود در خود به تنظیم عمقی که ماهی می
خواهد در آن شنا کند می پردازد . به عنوان یک عضو تعادلی باعث می شود که ماهی بر خلاف سطح اتکایش
شنا کند . دربرخی ماهی ها قابلیت جذب اکسیژن اتمسفر را پیدا کرده است وبه ماهی برای زندگی در خشکی
کمک می کند . با توجه به این که گوش در ماهی ها رشد چندانی پیدا نکرده و این حس ضعیف است، اندام
کمک دهنده ی واسطه ای در سیستم شنوایی بوده و به استخوانچه هایی به نام Weberian متصل است . این
استخوانچه ها به گوش داخلی انتقال یافته و پیامهای صوتی - ارتعاشی برخورد کرده به کیسه ی شنا را به گوش
داخلی هدایت می کند . در برخی ازماهی ها هوای حبس شده در کیسه با شدت و سرعت از دهان خارج شده
و به این ترتیب صدای بلندی تولید کرده که باعث ترساندن صیادان می شود .